⁽¹⁾ w tym kwota 34.792 tysięcy złotych (31 grudnia 2010: 34.599 tysięcy złotych) obejmująca wartość rezerwy na rekultywację oraz koszty rozbiórki i likwidacji wyłączonych z użytkowania instalacji w spółce LOTOS Czechowice S.A. Dokonana przez niezależny podmiot na dzień 31 grudnia 2010 roku ocena stanu środowiska gruntowo-wodnego, budowy geologicznej terenu oraz analiza potencjalnych kosztów stosowanych metod rekultywacji w LOTOS Czechowice S.A. pozwoliła na zaktualizowanie rezerwy do wiarygodnego zdaniem Grupy poziomu w wysokości 18.900 tysięcy złotych. Na dzień 31 grudnia 2011 roku wartość rezerwy nie uległa zmianie. W spółce LOTOS Czechowice S.A. zostały również oszacowane przez uprawionego rzeczoznawcę majątkowego koszty rozbiórki i likwidacji wyłączonych z użytkowania instalacji. Zaktualizowana na dzień 31 grudnia 2010 roku wartość rezerwy na niezbędne koszty rozbiórki i likwidacji instalacji wyłączonych trwale z użytkowania wyniosła 15.699 tysięcy złotych. W ciągu 2011 roku wartość rezerwy wzrosła o 193 tysiące złotych. Na dzień 31 grudnia 2011 roku rezerwa wyniosła 15.892 tysięcy złotych.

⁽¹⁾ Na dzień 31 grudnia 2011 roku Zarząd spółki LOTOS Petrobaltic S.A. dokonał analizy kosztów niezbędnych do poniesienia w celu likwidacji Morskich Kopalni Ropy na obszarach górniczych B - 3 i B - 8, eksploatowanych także w latach poprzednich. W wyniku przeprowadzonej analizy stwierdzono, że koszty niezbędne do poniesienia w przyszłości na likwidację Morskich Kopalni Ropy na obszarach górniczych w okresie 2011 roku wzrosły z tytułu zmiany przewidywanych wydatków związanych ze zmianą cen o kwotę 2.967 tysięcy złotych (2010: 8.906 tysięcy złotych) oraz upływ czasu i związaną z nim zmianę wartości pieniądza w czasie o kwotę 8.760 tysięcy złotych odniesioną w ciężar kosztów finansowych roku 2011 (2010: 8.038 tysięcy złotych).

Spółka LOTOS Exploration and Production Norge AS na dzień bilansowy 31 grudnia 2011 roku prezentuje  rezerwę na przyszłe koszty likwidacji Morskich Kopalni Ropy na złożu YME w wysokości 104.060 tysięcy NOK (co stanowi równowartość 59.065 tysięcy złotych według średniego kursu NOK obowiązującego przez NBP na dzień 31 grudnia 2011 roku). Planowany termin likwidacji aktywów trwałych Morskich Kopalni Ropy na złożu YME i rekultywacji terenu przypada na rok 2021.
W stosunku do stanu rezerwy ustalonej na dzień 31 grudnia 2010 roku, wynoszącej 64.400 tysięcy NOK (32.657 tysięcy złotych według średniego kursu ustalonego przez NBP na dzień 31 grudnia 2010 roku), nastąpił wzrost rezerwy o doszacowanie przyszłych kosztów o kwotę 35.823  tysiące  NOK (20.333  tysiące złotych według kursu obowiązującego dla NOK przez NBP na dzień 31 grudnia 2011 roku) (2010: 12.129 tysięcy NOK, tj. 6.151 tysiące złotych według kursu obowiązującego dla NOK przez NBP na dzień 31 grudnia 2010 roku) oraz o dyskonto prezentujące  szacunek zmiany wartości pieniądza w czasie w wysokości 3.864 tysięcy NOK (2.193 tysiące złotych według kursu obowiązującego dla NOK przez NBP na dzień 31 grudnia 2011 roku) (2010: 4.097 tysięcy NOK, tj. 2.078 tysiące złotych według kursu obowiązującego dla NOK przez NBP na dzień 31 grudnia 2010 roku). Zmniejszenie wartości rezerwy nastąpiło z tytułu rzeczywistego wykorzystania o kwotę 27 tysięcy NOK (15 tysięcy złotych  według kursu obowiązującego dla NOK przez NBP na dzień 31 grudnia 2011 roku) (2010: 27 tysięcy NOK, tj. 14 tysiące złotych według kursu obowiązującego dla NOK przez NBP na dzień 31 grudnia 2010 roku).

Na zmianę wartości rezerwy wpłynęło również jej rozwiązanie o kwotę naliczonego  i odprowadzonego na konto bankowe Funduszu Likwidacyjnego Zakładu Górniczego odpisu  (tworzonego zgodnie z ustawą z dnia 4 lutego 1994 roku - Prawo Geologiczne i Górnicze oraz Rozporządzeniem Ministra Gospodarki z dnia  24 czerwca 2002 roku). Za rok 2011 kwota ta dla złoża B - 3 i B – 8 wyniosła łącznie: 1.898 tysięcy złotych (2010: 1.836 tysięcy złotych). Na dzień 31 grudnia 2011 roku rezerwa na likwidację zakładu górniczego Morskich Kopalni Ropy B - 3 i B - 8 wynosiła łącznie 163.522 tysięcy złotych (31 grudnia 2010: 153.693 tysięcy złotych), zaś wartość dotyczącego jej aktywa wyniosła 76.241 tysięcy złotych na dzień 31 grudnia 2011 roku (31 grudnia 2010: 82.901 tysięcy złotych).

⁽²⁾ na pozycję pozostałych rezerw składają się pozycje zaprezentowane w poniższej tabeli:

⁽³⁾ W dniu 27 czerwca 2011 roku Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy Grupy LOTOS S.A. podjęło uchwałę w sprawie podziału wyniku za 2010 rok. Zgodnie z treścią uchwały część zysku netto Spółki w kwocie 1.500 tysięcy złotych zostało przeznaczone na fundusz celowy Spółki przeznaczony na finansowanie przez Grupę LOTOS S.A. przedsięwzięć społecznych. Spółka tworzy rezerwę na Fundusz Celowy w ciężar pozostałych kosztów operacyjnych. W okresie roku  zakończonego 31 grudnia 2011 roku  Spółka wykorzystała środki z funduszu w kwocie 844 tysięcy złotych (2010: 1.966  tysięcy złotych).

Dodatkowe informacje i objaśnienia do skonsolidowanego sprawozdania finansowego stanowią jego integralną część