w tysiącach złotych	31 grudnia 2011	31 grudnia 2010
Grunty	401.744	398.030
Budynki i budowle	3.583.780	2.851.534
Urządzenia techniczne i maszyny	4.441.854	2.535.512
Środki transportu i pozostałe	538.102	388.722
Razem środki trwałe	8.965.480	6.173.798
Środki trwałe w budowie	1.513.492	4.197.422
Zaliczki na środki trwałe w budowie	44.578	16.262
Razem środki trwałe w budowie	1.558.070	4.213.684
Razem	10.523.550	10.387.482

Wartość aktywowanych kosztów finansowania w środkach trwałych w budowie oraz zaliczkach na środki trwałe w budowie na dzień 31 grudnia 2011 roku wyniosła 35.078 tysięcy złotych (31 grudnia 2010 roku: 155.474 tysięcy złotych).

Zmiany w rzeczowych aktywach trwałych oraz zaliczkach na środki trwałe w budowie

w tysiącach złotych	Grunty	Budynki i budowle	Urządzenia techniczne i maszyny	Środki transportu i pozostałe	Środki trwałe w budowie, w tym		Zaliczki na środki trwałe w budowie	Razem
						- aktywa z tytułu poszukiwań i oceny zasobów minerałów (1)
Wartość księgowa brutto 1 stycznia 2010 (dane przekształcone)	406.693	2.519.765	1.548.136	661.866	6.160.361	70.839	153.536	11.450.357
Zwiększenia	4.271	1.070.713	1.908.398	146.625	(1.822.732)	31.860	(137.194)	1.170.081
- zakup	-	-	6.094	31.422	929.016	31.860	57.075	1.023.607
- z rozliczenia z inwestycji	4.246	1.061.710	1.901.476	111.402	(3.091.898)	-	-	(13.064)
- transfer	-	-	(291)	239	-	-	-	(52)
- przeklasyfikowanie z inwestycji w nieruchomości	25	88	-	-	-	-	-	113
- różnice kursowe z przeliczenia jednostek zagranicznych	-	-	116	2.943	23.603	-	-	26.662
- z rozliczenia zaliczek	-	-	-	-	194.269	-	(189.901)	4.368
- koszty finansowania zewnętrznego	-	-	-	-	116.210	-	(4.368)	111.842
- aktywa z tytułu likwidacji Morskich Kopalni Ropy	-	8.906	-	-	6.066	-	-	14.972
- pozostałe	-	9	1.003	619	2	-	-	1.633
Zmniejszenia	(1.144)	(16.292)	(28.573)	(14.769)	(3.592)	(188)	(80)	(64.450)
- sprzedaż	(628)	(2.814)	(6.006)	(10.078)	(708)	-	-	(20.234)
- likwidacja	(28)	(2.875)	(10.882)	(4.162)	(614)	-	-	(18.561)
- przeklasyfikowanie do inwestycji w nieruchomości	(41)	(1.578)	(515)	-	-	-	-	(2.134)
- przeklasyfikowanie do aktywów przeznaczonych do sprzedaży	(443)	(8.987)	(11.164)	(529)	-	-	-	(21.123)
- pozostałe	(4)	(38)	(6)	-	(2.270)	(188)	(80)	(2.398)
Wartość księgowa brutto 31 grudnia 2010	409.820	3.574.186	3.427.961	793.722	4.334.037	102.511	16.262	12.555.988
Wartość księgowa brutto 1 stycznia 2011	409.820	3.574.186	3.427.961	793.722	4.334.037	102.511	16.262	12.555.988
Zwiększenia	6.539	949.542	2.172.328	279.796	(2.392.946)	35.743	28.336	1.043.595
- zakup	-	-	11.817	52.829	642.707	33.085	48.583	755.936
- z rozliczenia z inwestycji	6.134	941.408	2.065.393	210.385	(3.271.129)	-	-	(47.809)
- objęcie kontrolą GK AB LOTOS Geonafta	2	1.818	84.858	591	10.607	2.492	-	97.876
- transfer	(14)	(213)	(249)	290	147	-	-	(39)
- przeklasyfikowanie z inwestycji w nieruchomości	417	3.116	615	35	-	-	-	4.183
- przeklasyfikowanie z aktywów przeznaczonych do sprzedaży	-	293	-	-	-	-	-	293
- różnice kursowe z przeliczenia jednostek zagranicznych	-	121	7.361	15.666	146.728	166	2.516	172.392
- z rozliczenia zaliczek	-	-	-	-	24.115	-	(24.115)	-
- koszty finansowania zewnętrznego	-	-	-	-	34.839	-	1.352	36.191
- aktywa z tytułu likwidacji Morskich Kopalni Ropy	-	2.967	2.500	-	19.040	-	-	24.507
- pozostałe	-	32	33	-	-	-	-	65
Zmniejszenia	(1.751)	(20.947)	(39.558)	(41.076)	(79.293)	-	(20)	(182.645)
- sprzedaż	(346)	(187)	(5.368)	(3.641)	(528)	-	-	(10.070)
- likwidacja	(452)	(615)	(9.010)	(4.465)	(469)	-	-	(15.011)
- przeklasyfikowanie do aktywów przeznaczonych do sprzedaży	(953)	(20.145)	(19.219)	(2.081)	(191)	-	-	(42.589)
- pozostałe	-	-	(5.961)	(30.889)	(78.105) (2)	-	(20)	(114.975)
Wartość księgowa brutto 31 grudnia 2011	414.608	4.502.781	5.560.731	1.032.442	1.861.798	138.254	44.578	13.416.938
Skumulowane umorzenie 1 stycznia 2010 (dane przekształcone)	10.309	581.690	771.428	321.612	-	-	-	1.685.039
Zwiększenia	1.339	144.351	141.111	94.701	-	-	-	381.502
- amortyzacja	1.339	144.286	140.409	91.934	-	-	-	377.968
- transfer	-	-	(259)	207	-	-	-	(52)
- przeklasyfikowanie z inwestycji w nieruchomości	-	57	-	-	-	-	-	57
- różnice kursowe z przeliczenia jednostek zagranicznych	-	-	78	1.578	-	-	-	1.656
- pozostałe	-	8	883	982	-	-	-	1.873
Zmniejszenia	(266)	(7.406)	(20.453)	(11.335)	-	-	-	(39.460)
- sprzedaż	(6)	(327)	(3.212)	(8.237)	-	-	-	(11.782)
- likwidacja	-	(908)	(10.349)	(2.572)	-	-	-	(13.829)
- przeklasyfikowanie do inwestycji w nieruchomości	-	(894)	(505)	-	-	-	-	(1.399)
- przeklasyfikowanie do aktywów przeznaczonych do sprzedaży	-	(5.266)	(6.385)	(526)	-	-	-	(12.177)
- pozostałe	(260)	(11)	(2)	-	-	-	-	(273)
Skumulowane umorzenie 31 grudnia 2010	11.382	718.635	892.086	404.978	-	-	-	2.027.081
Skumulowane umorzenie 1 stycznia 2011	11.382	718.635	892.086	404.978	-	-	-	2.027.081
Zwiększenia	1.398	189.213	252.023	128.041	-	-	-	570.675
- amortyzacja	1.398	187.300	250.040	117.003	-	-	-	555.741
- transfer	-	(53)	(192)	198	-	-	-	(47)
- przeklasyfikowanie z inwestycji w nieruchomości	-	1.698	606	28	-	-	-	2.332
- przeklasyfikowanie z aktywów przeznaczonych do sprzedaży	-	264	-	-	-	-	-	264
- różnice kursowe z przeliczenia jednostek zagranicznych	-	4	1.538	10.338	-	-	-	11.880
- pozostałe	-	-	31	474	-	-	-	505
Zmniejszenia	(324)	(5.232)	(31.586)	(39.716)	-	-	-	(76.858)
- sprzedaż	(22)	(49)	(5.034)	(3.264)	-	-	-	(8.369)
- likwidacja	-	(204)	(7.972)	(4.485)	-	-	-	(12.661)
- przeklasyfikowanie do aktywów przeznaczonych do sprzedaży	(302)	(4.979)	(12.619)	(1.592)	-	-	-	(19.492)
- pozostałe	-	-	(5.961)	(30.375)	-	-	-	(36.336)
Skumulowane umorzenie 31 grudnia 2011	12.456	902.616	1.112.523	493.303	-	-	-	2.520.898
Odpisy z tytułu utraty wartości 1 stycznia 2010 (dane przekształcone)	515	6.885	4.980	412	73.581	15.454	-	86.373
Zwiększenia	-	3.254	299	142	63.047	47.692	-	66.742
Przeklasyfikowanie do aktywów przeznaczonych do sprzedaży	-	(1.687)	(4.414)	(3)	-	-	-	(6.104)
Zmniejszenia	(107)	(4.435)	(502)	(529)	(13)	-	-	(5.586)
Odpisy z tytułu utraty wartości 31 grudnia 2010	408	4.017	363	22	136.615	63.146	-	141.425
Odpisy z tytułu utraty wartości 1 stycznia 2011	408	4.017	363	22	136.615	63.146	-	141.425
Zwiększenia	-	13.691	2.582	1.163	262.608	2.805	-	280.044
Objęcie kontrolą GK AB LOTOS Geonafta	-	-	3.731	-	1.913	-	-	5.644
Różnice kursowe z przeliczenia jednostek zagranicznych	-	-	249	-	16.619	135	-	16.868
Zmniejszenia	-	(1.323)	(571)	(148)	(69.449)(2)	-	-	(71.491)
Odpisy z tytułu utraty wartości 31 grudnia 2011	408	16.385	6.354	1.037	348.306	66.086	-	372.490
Wartość księgowa netto 1 stycznia 2010 (dane przekształcone)	395.869	1.931.190	771.728	339.842	6.086.780	55.385	153.536	9.678.945
Wartość księgowa netto 31 grudnia 2010	398.030	2.851.534	2.535.512	388.722	4.197.422	39.365	16.262	10.387.482
Wartość księgowa netto 31 grudnia 2011	401.744	3.583.780	4.441.854	538.102	1.513.492	72.168	44.578	10.523.550

Wartość netto składników rzeczowego majątku trwałego stanowiącego zabezpieczenie zobowiązań Grupy na dzień 31 grudnia 2011 roku wyniosła 7.860.999 tysięcy złotych (31 grudnia 2010: 5.970.414 tysięcy złotych).

Koszty obsługi zobowiązań w celu sfinansowania środków trwałych w budowie oraz zaliczek na środki trwałe w budowie w okresie roku zakończonego dnia 31 grudnia 2011 roku wyniosły 36.191 tysięcy złotych (31 grudnia 2010: 111.842 tysiące złotych).

Wartość netto aktywa z tytułu likwidacji zakładu górniczego, o którym mowa w Nocie 36.1 Dodatkowych informacji i objaśnień, na dzień 31 grudnia 2011 roku wyniosła 133.094 tysiące złotych (31 grudnia 2010: 112.929 tysięcy złotych).

Koszty amortyzacji rzeczowych aktywów trwałych, dla których dowiedziono techniczną wykonalność i komercyjną zasadność wydobywania zasobów mineralnych za rok zakończony 31 grudnia 2011 roku wyniosły 5.436 tysięcy złotych (31 grudnia 2010: 6.146 tysięcy złotych).

Koszty bezpośrednich zakupów materiałów i usług inwestycyjnych związanych z nakładami na poszukiwania i ocenę zasobów minerałów za rok zakończony 31 grudnia 2011 roku 12.765 tysięcy złotych (2010: 15.098 tysięcy złotych), z czego bezpośrednie przepływy pieniężne dotyczące działalności inwestycyjnej związanej z nakładami na aktywa z tytułu poszukiwań i oceny zasobów minerałów wyniosły 10.843 tysiące złotych (2010 roku: 14.965 tysięcy złotych ), natomiast wartość zobowiązań inwestycyjnych na dzień  31 grudnia 2011 roku wyniosła 1.922 tysiące złotych (31 grudnia 2010 roku: 133 tysiące złotych).

Koszty odpisów z tytułu utraty wartości aktywów z tytułu poszukiwania i oceny zasobów minerałów wyniosły za rok zakończony 31 grudnia 2011 roku 2.805 tysięcy złotych (31 grudnia 2010: 47.692  tysiące złotych). Ponadto w 2010 roku Grupa umorzyła aktywa z tytułu poszukiwania i oceny zasobów minerałów w kwocie 36 tysięcy złotych.

Grupa w okresie roku zakończonego 31 grudnia 2011 roku dokonała odpisu z tytułu utraty wartości nakładów związanych z projektem zgazowania ciężkiej pozostałości i produkcji energii (IGCC) w kwocie 19.352 tysiące złotych (31 grudnia 2010: 14.230 tysięcy złotych) ), w tym nieodpłatnie otrzymane licencje w kwocie 6.468 tysięcy złotych.

Informacja dotycząca perspektyw zagospodarowania złóż gazowych B - 4 i B - 6

Środki trwałe w budowie, w zakresie nakładów poniesionych przez spółkę LOTOS Petrobaltic S.A. na poszukiwania złóż gazowych w obszarach B-4 i B-6  w wysokości 48.901 tysięcy  złotych (w tym z tytułu poszukiwań i oceny zasobów minerałów w kwocie 48.308 tysięcy złotych) w 2010 roku zostały objęte odpisem aktualizującym odniesionym w ciężar pozostałych kosztów operacyjnych. Rezultaty przeprowadzonych analiz wskazywały na konieczność poniesienia znaczących nakładów inwestycyjnych umożliwiających uzyskanie przemysłowego przypływu węglowodorów z zachowaniem dodatniej rentowności projektu. W perspektywie krótkoterminowej spółka LOTOS Petrobaltic S.A. nie przewiduje poniesienia istotnych nakładów na zagospodarowanie złóż B-4 i B-6 do czasu pozyskania partnera do wspólnego przedsięwzięcia i ustalenia zasad współpracy.

Informacja dotycząca udziałów w norweskich koncesjach wydobywczych i poszukiwawczych

Pozycja środki trwałe w budowie obejmuje m.in. nakłady poniesione przez spółkę LOTOS Exploration and Production Norge AS na zakup udziałów w norweskich koncesjach wydobywczych (PL 316 i PL 316B) oraz nakłady na zagospodarowanie dotyczące udziałów w złożu YME w kwocie 2.596.958 tysięcy NOK (tj. 1.474.033 tysięcy złotych według średniego kursu ustalonego dla NOK przez NBP z dnia 31 grudnia 2011 roku) dodatkowo skorygowane o efekt podatkowy związany z transakcją zakupu złoża YME na kwotę 75.966 tysięcy NOK (tj. 43.118 tysięcy złotych według średniego kursu ustalonego dla NOK przez NBP z dnia 31 grudnia 2011 roku).

Grupa przeprowadziła test na utratę wartości aktywów w oparciu o analizy zdyskontowanych przepływów pieniężnych dla posiadanych przez spółkę LOTOS Exploration and Production Norge AS udziałów w zasobach węglowodorów w ramach nabytych koncesji wydobywczych obejmujących projekt zagospodarowania złoża YME, których wartość bilansowa na dzień 31 grudnia 2011 roku wyniosła 2.146 milionów NOK (tj. 1.218 milionów złotych według średniego kursu ustalonego dla NOK przez NBP z dnia 31 grudnia  2011 roku) po uwzględnieniu efektu podatkowego związanego z transakcją zakupu złoża YME.

Test na utratę wartości złoża YME na dzień 31 grudnia  2011 roku dokonany został przy zastosowaniu podejścia zakładającego zmianę cen ropy o +/-15%/ bbl względem cen spotowych i terminowych ropy naftowej Brent według stanu na dzień 31 grudnia 2011 roku, zmianę o  +/-15% względem kursu walutowego terminowego USD/NOK według stanu na dzień 31 grudnia 2011 roku, zmianę +/-15% względem wielkości zasobów złoża YME i analizując średni ważony koszt kapitału w wysokości  9,7% po uwzględnieniu opodatkowania krańcową stopą opodatkowania 78% (obowiązująca w Norwegii).
Dla potrzeb testu przyjęto scenariusz zakładający rozpoczęcie produkcji w styczniu 2013 roku.

Grupa ustala wartość odzyskiwalną złoża YME w oparciu o wartości użytkowe stosując metodę zdyskontowanych przepływów finansowych. Wyliczenie dotyczące przyszłych przepływów pieniężnych zostało dokonane przez LOTOS Exploration and Production Norge AS przy wykorzystaniu prognoz wielkości i kosztów wydobycia przedłożonych przez operatora złoża Talisman Energy AS na okres 10 lat.

Przy powyżej określonych założeniach ustalono, że wartość bilansowa aktywów związanych ze złożem YME na dzień 31 grudnia 2011 roku jest wyższa od górnej granicy przedziałów wartości odzyskiwalnych i wobec tego dokonano odpisu aktualizującego testowane aktywo na kwotę 451 milionów NOK (tj. 256 milionów złotych według średniego kursu ustalonego dla NOK przez NBP z dnia 31 grudnia 2011 roku). Wpływ na wynik netto z działalności kontynuowanej dokonanego odpisu aktualizującego testowane aktywo po uwzględnieniu podatku odroczonego wyniósł 159 milionów NOK (tj. 90 milionów złotych według średniego kursu ustalonego dla NOK przez NBP z dnia 31 grudnia 2011 roku).

Wrażliwość na zmiany założeń

Obliczenie wartości odzyskiwalnej złoża YME jest najbardziej wrażliwe na następujące zmienne:

• Wahania cen ropy,
• Wielkość wydobywalnych zasobów ropy naftowej na złożu YME,
• Termin rozpoczęcia wydobycia ze złoża YME,
• Zmienność kursów walut NOK/USD,
• Stopy dyskontowe.

W związku z dużą zmiennością rynku, w szczególności cen ropy naftowej istnieje możliwość wystąpienia racjonalnie uzasadnionych zmian przyjętych założeń i zmiany te mogą spowodować konieczność dalszego zmniejszenia wartości bilansowej złoża YME w wyniku przekroczenia jego wartości odzyskiwalnej. Stąd też istnieje niepewność co do realizacji aktywów ujętych w związku ze złożem YME związana z faktem, że prognozowane przepływy pieniężne uzależnione są od szeregu przyszłych zdarzeń, w szczególności od zmienności rynkowych cen ropy naftowej.

Wielkość zasobów, rez​erw ropy i gazu Grupy Kapitałowej Grupy LOTOS S.A.

Wielkość zasobów, rezerw ropy i gazu Grupy Kapitałowej Grupy LOTOS S.A. wynosi:

	31 grudnia 2011	31 grudnia 2010
Ropa naftowa wg kategorii 2P*	6,9 mln ton (1)	6,2 mln ton
Ropa naftowa wg kategorii 2C**	1,4 mln ton (1)	1,3 mln ton
Gaz ziemny wg kategorii 2P*	0,5 mld m3	0,5 mld m3
Gaz ziemny wg kategorii 2C**	6,5 mld m3	6,5 mld m3

  

Program 10+ (Program Kompleksowego Rozwoju Technicznego)

Elementem strategii rozwoju Grupy Kapitałowej Grupy LOTOS S.A. w latach 2006 – 2011 była realizacja Programu 10+. Celem Programu było zwiększenie zdolności przerobowej rafinerii w Gdańsku o około 75%, czyli do 10,5 miliona ton ropy naftowej rocznie przy wyższym współczynniku konwersji.

Na 31 grudnia 2010 roku, Program 10+ zgodnie z planem osiągnął 100% zaawansowania, co było równoznaczne z terminowym w stosunku do harmonogramu prac zakończeniem realizacji Programu 10+ w zakres projektowania, dostaw i realizacji budowy instalacji podstawowych i pomocniczych.

W czerwcu 2011 roku, przez tydzień, w Spółce został przeprowadzony test sprawdzający osiągnięcie celów Programu 10+ w zakresie przerobu ropy z określonym poziomem wydajności oraz uzyskania założonej ilości i struktury produktów. Wynik testu pracy rafinerii był wymogiem umowy z bankami, które przyznały kredyty na realizację Programu 10+ i potrzebowały dowodów, że rafineria spełnia po rozbudowie warunki zawarte w umowie kredytowej. 

Bank Credit Agricole, reprezentujący konsorcjum banków finansujących Program 10+, potwierdził pozytywne wyniki ruchu testowego rafinerii oraz określił dzień 25 lipca 2011 roku dniem pomyślnego zakończenia Programu 10+. W rezultacie ukończenia Programu 10+ i spełnienia warunków umowy kredytowej, zgodnie z jej zapisami, marża bankowa dla tego kredytu została obniżona.